Ságastallan vuoigatvuođas meroštallat sámiid identitehta lea leamaš Suomas giivvis. Dál áššái lea morihuvvon maiddái Norgga bealde Sámis. Gažaldat ahte beassá Norgga sámedikki válgalogahallamii lea leamaš hui vuollegaš, juoba dušši. Doppe válgaregisttarii lea registrerejuvvon ee. sámegiela oahpahallan ruoŧŧelaš ja áibbas gieskat NRK Sápmi muitalii ođđasa norgalaš nuoras, guhte hilbatvuođas ohcalii ja dohkkehuvvui ”sápmelažžan”. Gažaldagas leahkki olbmos ii lean mihkkege oktavuođaid sápmelašvuhtii iige son máhttán sámegiela.

Norggas sápmelašvuođa kritearat leat girjejuvvon láhkii muhto čielgasit daid eai leat kontrolleren ovttasgas dásis. Suomas sápmelašvuođameroštallama leat moaitán muhtumin menddo čavgadin, nuppe vuoro menddo loažžadin.

Sáhttá leat ahte váigatvuođat muitalitge erenoamážit das, ahte identitehta ii sáhte meroštallat ollislaččat ja dárkilit lahkaásaheami bokte. Identitehta ja erenoamážit joavkoidentitehta šáddá máŋggaid sierra osiid submin. Danin ovtta, buot gokči meroštallama gávdnan lea veadjemeahttun. Juridihka (ja jierbmi ) dáfus ášši lea čielggas– dego ON:a eamiálbmogiid vuoigatvuođaid julggáštusasge ásahuvvo, eamiálbmogiin dahjege sápmelažžain alddes lea vuoigatvuohta mearridit iežas identitehtas ja joavkku lahttovuođas, ain iešguđege dáhpáhusas.